به گزارش خبرنگار مهر، مسجد جامع مرند اثری تاریخی از قرن هفتم و به روایتی دیگر اثری از قرن چهارم هجری است که ماجراهای زیادی در دل خود دارد اما این بنای ارزشمند به دلیل بی توجهی مسئولان میراث فرهنگی به حال خود رها شده است.
نویسنده و پژوهشگر تاریخ مرند در خصوص تاریخچه مسجد جامع مرند معتقد است: تا حال تصور می شد که ساختمان اصلی مسجد جامع و محراب گچبری شده کم نظیر آن در سال 731 هجری و در زمان ابوسعید بهادرخان و به تولیت "حسین بن محمود بن تاج خواجه" ساخته شده اما با کشف و قرائت تابلوی گچبری شده سوم در زیر مقرنس های ضلع غربی طاق در بازسازی پائیز سال 85 معلوم شد که این بنا حداقل در سال 485 هجری قمری یعنی آخرین سال حکومت و عمر ملکشاه سلجوقی ساخته شده است و فقط محراب گچبری شده آن در سال 731 ساخته شده است.
سید هدایت سید مرندی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: با کشف این تابلو مشخص شد که این مسجد قدیمی ترین مسجد تاریخی سرپا و قابل استفاده در آذربایجان و شمالغرب کشور است.
وی اظهار داشت: با توجه به نبودن صحن، صفه، حیاط و حجره های مرسوم در مساجد اسلامی به نظر می رسد که این بنا در اصل به صورت کلیسا بوده که احتمالا به دستور دختری مسیحی بنام ماریا یا ماریانا ساخته شده است.
این مورخ با تاکید بر اینکه بنای مسجد جامع مرند از ابتدا به عنوان مسجد یا محلی برای عبادت مسلمانان ساخته شده است، افزود: سفید کاری مقرنس ها و نیز اشکال روی آن حداکثر عمر صد تا دویست ساله دارد و احتمالا در زمان قاجار جهت ترمیم فروریختگی های سقف و گنبد همه را سفید کاری کرده و روی آن را با تصاویر گفته شده پوشانیده اند و این تصاویر بخصوص وجود شکل صلیب های متعدد محققان و مؤلفان را به اشتباه انداخته که اعلام کنند ساختمان فعلی بازمانده کلیسا است!
سیدمرندی افزود: باید مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و استان در مرمت و حفاظت بیشتر مسجد جامع مرند به عنوان قدیمی ترین بنای آذربایجان اهتمام بیشتری کنند و آن را جزو برنامه های اولویت دار خود قرار دهند.
عدم توجه میراث فرهنگی به مسجد جامع مرند سئوال بر انگیز است
امام جمعه مرند نیز با اشاره به برگزاری مراسم عبادی سیاسی نماز جمعه این شهرستان در مسجد جامع، از بی اعتنایی مسئولان سازمان میراث فرهنگی در مرمت این مسجد انتقاد کرد و گفت: عدم توجه میراث فرهنگی به مسجد جامع مرند سئوال برانگیز است.
حجت الاسلام علی نعمت زاده در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: متاسفانه تعدادی از نماز گزاران در فضای باز و زیر تیغ آفتاب و یا سرمای زمستان، نماز جمعه را به جا می آورند و این به عدم توجه بعضی از مسئولان از جمله میراث فرهنگی برمی گردد؛ بی اعتنایی میراث فرهنگی آذربایجان شرقی باعث شده است ما در برگزاری نماز جمعه با محدودیت هایی مواجه شویم.
وی افزود: باید آقایان مسئول میراث فرهنگی پاسخ دهند که هزینه ماموریت های خارج از کشور و یا هزینه مرمت کاروانسراها و کلیساها واجب تر از مرمت مسجد جامع مرند است؟
امام جمعه مرند گفت: چرا باید مسجد جامع مرند که قدمتی بیش از هزار سال دارد و از همه مهم تر محل برگزاری آیین عبادی سیاسی نماز جمعه است، مورد بی توجهی و کم لطفی مسئولان میراث فرهنگی قرار بگیرد؟
حجت الاسلام نعمت زاده در عین حال از الحاق فضایی به وسعت دو هزار و 100 مترمربع به محل فعلی برگزاری آیین عبادی سیاسی نماز جمعه مرند خبر داد و گفت: برای ارائه تسهیلات لازم و مورد نیاز نمازگزاران دو هزار و 100 مترمربع از ساختمان فرسوده آموزشگاه فرخی مرند که در مجاورت مسجد جامع این شهرستان واقع شده، حذف و با احداث یک سازه فضایی سبک و بهره مندی از سیستم حرارتی تابشی به محل فعلی برگزاری آیین نماز جمعه مرند الحاق شد.
تاسیس نمایندگی میراث فرهنگی در مرند ضرورت دارد
فرماندار مرند نیز با انتقاد از برخی بی توجهی ها نسبت به روند مرمت و بازسازی مسجد جامع مرند، تاسیس نمایندگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این شهرستان را ضروری دانست و تحقق آن را در مرتفع شدن مشکلات مربوط به بازسازی بنای ارزشمند مسجد جامع و دیگر بناهای تاریخی مرند بسیار موثر ارزیابی کرد.
بهنام رضوانی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: مرند با داشتن سابقه شش هزارساله و دارا بودن بیش از 150 اثر تاریخی و ملی و قرار گرفتن در جاده ترانزیتی اروپا و آسیا و تردد گردشگران از نقاط مختلف دنیا از این محور باید بیشتر از این مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: با توجه به گستردگی سابقه درخشان تاریخی و حوزه های مختلف گردشگری و توریستی مرند به همراه ظرفیت های ارزشمند در زمینه صنایع دستی تاسیس و راه اندازی نمایندگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مرند ضرورت دارد.
رضوانی از مسجد جامع مرند به عنوان نماد این شهرستان یاد کرد و افزود: سمبل تاریخ هفت هزار ساله مرند، مسجد جامع این شهرستان است و لذا سایت اصلی این بنای باارزش باید مرمت و بهسازی شود که تاسیس نمایندگی میراث فرهنگی می تواند این روند را تسریع کند.
محراب مسجد جامع مرند که به روایتی قدیمی ترین محراب موجود در جهان اسلام است
مرکز اداری میراث فرهنگی مرند به زودی راه اندازی می شود
در همین حال رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی در برابر این انتقادها اعلام کرد: به زودی مرکز اداری و خدماتی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مرند تاسیس و راه اندازی خواهد شد.
تراب محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر به سابقه درخشان تاریخی و پتانسیل های برتر گردشگری و نیز ظرفیت های قابل سرمایه گذاری شهرستان مرند در این حوزه اشاره کرد و گفت: برای ایجاد یک رویه مناسب برنامه ریزی، اجرایی و نظارتی در مباحث فوق راه اندازی یک تشکیلات اداری و خدماتی کارآمد و تخصصی مربوطه بیش از گذشته احساس می شود.
وی قرار گرفتن شهرستان تاریخی و فرهنگی مرند در شاهراه ترانزیت ایران به اروپا و همجواری آن با منطقه آزاد ارس را زمینه ای مناسب برای انجام سرمایه گذاری های لازم گردشگری و توسعه زیرساخت های تاثیرگذار توریستی برشمرد و گفت: منطقه مهم "پیام" مرند همواره بستر بزرگی برای اجرای طرح های مهم گردشگری و جذب توریست در فصول چهارگانه سال مطرح بوده است که تاسیس مرکز اداری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مرند می تواند این پتانسیل های بالقوه را شکوفا کند.
وی مسجد جامع مرند را از شاخصه های اصلی حوزه میراث فرهنگی شهرستان تاریخی مرند عنوان کرد و افزود: با این حال برای شکوفاسازی ابعاد حقیقی تاریخ این بنای ارزشمند و سایر ابنیه تاریخی مرند باید به عملی سازی اهداف بنیادین و تاثیرگذار نظام اداری و خدماتی لازم اقدام شود.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی گفت: برای استقرار مرکز اداری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مرند به زودی یک کارشناس مرمت آثار تاریخی و دو نیروی تخصصی یگان حفاظت جذب و بکارگیری خواهند شد.
نظر شما